Kinoa tohumu, görüntü ve tat olarak tahıla benzeyen, ıspanakgiller familyasına ait bir bitkidir. Etli ve besleyici değeri yüksek yaprakları, salkım salkım açan çiçekleri vardır. Bitkinin çiçekleri, besleyici değeri yüksek olan ufak tohumlara dönüşür. Bitkinin yenilen kısmı da kurutulmuş boncuk görüntüsüne sahip olan tohumlardır. Kinoa tohumları, vücudun ihtiyaç duyduğu tüm amino asitleri içeriğinde barındırmaktadır. Dünya genelinde her geçen gün popülerliği artan kinoa tohumu, tıpkı arpa ve pirinç gibi pişirilir. Pişme süresi 10-15 dakika kadardır.

Kinoa bitkisi, 2 metreye kadar boylanabilen uzun ömürlü bitkiler grubundadır. Bitki çok sıcak ve çok soğuğa karşı dayanıklı değildir. Peru ve Bolivya, dünyada en büyük kinoa yetiştirici ülkeler arasındadır.

Kinoa tohumları, protein bakımından en iyi kaynaklar arasındadır. Vücudun gerek duyduğu tüm amino asitleri içerir. Tam protein içeren nadir bitkilerden biridir. Bu özelliği ile özellikle vejetaryenler tarafından tercih edilmektedir. Kolesterol oranı ve yağ oranı yüksek hayvansal protein kaynaklarına göre sağlıklı bir protein kaynağıdır.

Kinoa tohumları gluten içermemektedir, bu özelliği ile çölyak hastaları ve gluten hassasiyeti olan kişiler için uygun görülmektedir. Kinoa tohumları ile gluten içermeyen hamur işleri ya da ekmekler evde kolaylıkla hazırlanabilir.

Kinoa, kalori bakımından çok düşük bir besin maddesi olmasa da günümüzde düzenlenen birçok diyet listesinde baş sıralarda yer almaktadır. Lif bakımından zengin içeriği sayesinde, protein içeriği ve lifli yapısı uzun süre tok kalmayı sağlar, kan şekerinde yaşanan dalgalanmaları önler ve diyet yapanlarda öğün arası mide kazınmalarını engeller. Ancak tüketimde aşırıya kaçıldığında, kalorisi yüksek olduğu için kilo vermeyi engelleyebilir.

Kinoa tohumları, diğer tahıllara nazaran iki kat daha fazla lif içermektedir. Besin lifi bakımından yetersiz beslenen kişilerde yaşanabilecek en büyük sorun kabızlıktır. Uzmanlar, lifli yapısı ile kinoayı kabızlığa karşı önermektedir. Lifli yapısı ayrıca diyabet hastaları için de fayda sağlamaktadır. Kan şekerini kontrol altına almak için kinoa tüketilebilir. Ayrıca kabızlığın yol açabileceği önemli bir sağlık problemi olan basura karşı da kinoa tüketilebilir.

Kinoa tohumları demir bakımından zengin içeriğe sahiptir. Demir eksikliğine bağlı olarak kansızlık yaşayan kişiler kinoayı beslenme listesine alarak bu soruna çözüm getirebilir. Demir minerali, kansızlık, halsizlik ve beyin sağlığına karşı önemli rol oynamaktadır.

Yapılan çalışmalara göre kinoa, total kolesterolü düşürücü ve iyi kolesterol seviyesini dengede tutucu özelliğe sahiptir. Kinoanın içeriğinde yer alan bazı maddeler de vücudu iltihaplı hastalıklara karşı koruyucu görev üstlenir.

Antioksidan bakımından zengin içeriğe sahip olan kinoa, kırmızı kan hücreleri dahil olmak üzere vücuttaki bütün hücreleri serbest radikallere karşı korur.

Koku ve tat bakımından baskın olmayan, kendine has bir aromaya sahip olan kinoa tohumları, bulgur ve pirincin kullanıldığı tüm yemeklerde alternatif olarak kullanılabilir. Çorba, pilav, garnitür, salata olarak hazırlanabilir. Dolma içlerinde, kurabiyelerde, ekmeklerde, keklerde kullanılarak tüketilebilir. Kinoa tohumları çimlendirilerek soğuk yemeklere lezzet katması için kullanılabilir.

Kinoa tohumları, pişmeden 30 dakika önce suya ıslatılmalıdır. Ardından akan suyun altında ovularak yıkanmalı ve üzerini saran acı kabuk soyulmalıdır. Örneğin, 1 su bardağı kinoa tohumu için 2 su bardağı su kullanılmalıdır. Kinoa pişerken su yerine et ya da tavuk suyu da kullanılabilir. Pişme süresi yaklaşık 10-15 dakika kadardır.