Hibrit ya da melez tohum, aynı bitki türüne ait uzak akraba konumunda olan iki doğal bitki grubunun seçilen saf hatlarının çaprazlanması sonucu elde edilen ilk nesil melez tohumlara verilen addır.

Bu teknikle farklı yollar kullanılarak, ana ya da babada bulunan özelliklerin çocuklarda meydana gelip gelmediği belirlenir. Bu sayede, çiftçilerin en çok istedikleri özellikleri bünyesinde toplayacak olan melezin hangi ana ve baba birleşiminden elde edildiği bulunarak çoğaltılır.

Fakat melezler, genetik yapıları gereği tohum verdiklerinde, istenen özelliklerin çok az bir kısmını korurlar. Örneğin, herhangi bir hastalığa dayanıklılık özelliği kaybolabilir. Dolayısıyla, bu özelliklere sahip bir çeşit talep eden kullanıcılar her yıl yeniden tohum satın almak zorunda kalır. Melezlerin bu özellikleri sayesinde birçok insan ve kuruluş bitki ıslahı konusunda yatırım yapmış ve yatırımlara devam etmektedir. Tohum sektörü, her yıl cirosunun yaklaşık %13 ile %15'ini AR-GE bütçesine ayırarak, dünyadaki tüm sektörler içinde araştırmaya en fazla kaynak ayıran sektör konumundadır.

Göz ardı edilmemesi gereken iki önemli konu vardır. Tohum maliyetinin toplam girdiler içindeki payı oldukça düşüktür. Diğer girdi maliyetleri sabit kalsa bile, sadece tercih edilen tohum sayesinde toplam hasılat çok fazla farklılık gösterebilir. Bu uğraşlar neticesinde elde edilen hibritler sayesinde, tohum sektörü özellikle dünyada nüfusun hızla arttığı 20. yüzyılın ikinci yarısında, insanların bol ve ucuz gıdaya kavuşmalarını sağlamıştır.

Tohumculuk uğraşında, uygun ana ve babaları belirleyerek istenen melezleri elde etme işlemine ıslah çalışması, bu işlemi yürüten kişilere de ıslahçı denir. Hibrit ve melez tohumların kısır olduğu iddiası tamamen yanlıştır ve büyük bir yalandır. Bu iftiranın arkasında, işin aslını bilmeyen geniş kitlelere korku salarak bilimsel gelişmelerin önüne set çekmek isteyen küçük fakat etkili bir grup bulunmaktadır.

Melezleme vasıtasıyla geliştirilen hibritlerin mutlaka kısır olduğu söylenemez. Ancak istenirse bu özellik genetik olarak sağlanabilir. Örneğin, eşek ile at melezi katır, kısırdır. Ancak katırı alan da satan da bu durumun farkındadır ve belirli özellikleri sebebiyle katırı tercih eder. Tohumlar içinde de örneğin çekirdeksiz karpuz doğal olarak kısırdır ve tohumu olmadığı için meyve veremez. Bu karpuzları üreten de tüketen de bu durumu bilir. Ancak çekirdek ayıklaması zor olduğu için bu kısır çeşidi bilinçli olarak satın alabilir.

Bu yolla belli bir amaca yönelik kısır bir çeşit oluşturuldu diye tüm hibrit tohumların kısır olduğunu söylemek son derece yanlıştır. Örneğin, domateslerde kısırlığın bir cazibesi yoktur. Ülkemizde piyasada satılan ve yenilen domateslerin %99'a yakınının hibrit olmasına rağmen, bu çeşitler hiçbir şekilde kısır değildir. Bunu doğrulamak için tüketilen domatesin içinden ayrılan çekirdekler, kış bitiminde bahar aylarında toprağa ekilirse, yaz aylarında tekrar domates oluştuğu görülmektedir.