Tohum Kabuğu
Tohum kabuğu, döllenmiş bir tohumun taslağının gelişmesi sırasında meydana gelen yapılar arasında yer alır. Bu yapılar arasında testa (tohum kabuğu), perisperm (nucellus kalıntısı), endosperm (besi dokusu) ve embriyo (çocuk) bulunur. Tohumlar şekilleri, büyüklükleri ve renkleri bakımından farklı bitkilerde değişiklik gösterir. Her embriyo kesesinden bir tohum oluşur. Tozlaşmadan sonra polendeki spermlerden biri yumurtayı döller ve oluşan embriyo, embriyon kök (kökçük), embriyonik gövde (gövdacık) ve çenekler (kotiledon) olarak adlandırılan yapılar ile meydana gelir. Çenekler embriyonun bir uzantısı olup, çimlenme sırasında embriyoyu besler. Döllenmeden sonra embriyo kesesi tohum haline dönüşür.
Tohum kabuğu, tohumun çimlenmesi için gerekli olan en önemli organlardan biridir. Testanın yüzeyi etli, sert veya kabuksu olabilir. Testanın özellikleri farklı türde bitki tohumlarında değişiklik gösterebilir. Testanın görevi, tohumun iç kısmını (embriyoyu) çeşitli dış etkilerden korumaktır. Testanın iç yapısı oldukça karmaşıktır ve bitki türlerine göre farklılık gösterir. Sert kabuklu tohumlarda testa iyi gelişmiş bir kutikulaya sahiptir. Tohumun çimlenmesinin ilk evresinde bitki taslaklarını besler. Tohumlar farklı yollar kullanarak yayılma, dağılma ve çatlama gösterir.
Tohum Kabuğunun Özellikleri
- Tohum kabuğu tohumu örter.
- Tohum kabuğunu oluşturan hücrelerin çeperleri mantarlaşmış ve odunlaşmış olur.
- Tohumu su kaybından, mekanik etkilerden, kimyasal ve biyolojik etkilerden korur.
- Tohum kabuğunun kalınlığı, şekli ve yapısal özellikleri türüne göre değişir.
- Tohum kabuğunu oluşturan hücreler 2n kromozomludur.
- Tohum canlıdır.
- Az miktarda su bulundurur.
- İçinde embriyo olduğu için bitkinin bütün özelliklerini taşır.
- Uygun şartlarda çimlenir.
- Çimleninceye kadar besin üretemez, yani fotosentez yapamaz.
- Çimleninceye kadar çeneklerdeki besinlerle beslenir.
- Zamanla kuru ağırlığını kaybeder.
- Tohum kabuğunun kalınlığına göre çabuk ya da geç çimlenir.
- Tohumdaki su miktarının azlığına göre çimlenir.
Tohumda Uyku Hali
- Tohumda metabolizma yavaş olur fakat devam etmektedir.
- Süre tohum kabuğuna ve besin miktarına bağlıdır.
- Kuru ve soğuk koşullarda uyku halinde kalarak canlılığını korur ve neslin devamını garanti altına alır.
- Tohumlarda uyku halindeyken devamını sağlayan hormon absisik asit bulunur.
- Tohumlarda canlı ve çimlenme yetenekli kalma süresi türe göre değişir.
Tohum Kabuğunun Çatlaması
- Kabuğun çatlaması, embriyonun serbest kalması ve enzimatik reaksiyonlar için gereklidir.
- Şartlar uygun olduğunda tohum su alarak şişer ve tohum kabuğunu çatlatır.
- Alınan su tohumda absisik asit etkisi yaratır ve tohumu kırar ve çatlatır.
- Alınan su etkisiyle endosperm hücreleri giberilin üretir.
- Oluşan glikoz, çatlayan kabukla beraber alınan fazla miktardaki oksijen kullanılarak solunumda harcanır.
- Çimlenme ile tohumda ağırlık azalması gerçekleşir.
- Meristem etkisiyle bitkiye yeni hücre ve dokular katılır.
|
.jpg "Acı Çehre Tohumu Nasıl Kullanılır?")
